INNOWACJA PEDAGOGICZNA

 Tytuł innowacji: Gramatyka na odwrót (z możliwością objęcia również słownictwa)

Objęci uczniowie: uczniowie klas siódmych i ósmych

Czas trwania: 01.10.2022-31.05.2023 (z możliwością przedłużenia)

Rodzaj innowacji: innowacja metodyczna

Innowacja będzie wdrażana na zajęciach lekcyjnych języka niemieckiego

Miejsce: Szkoła Podstawowa nr 4 im. Konstytucji 3 Maja w Kostrzynie nad Odrą

Nauczyciel wdrażający innowację: Anna Piotrowska

Wstęp:

Każdy uczeń przyswaja wiedzę i umiejętności w różny sposób. Podczas zajęć trudno dopasować jedną metodę do wszystkich uczniów, a na stosowanie kilku na raz nie ma czasu. Bardzo często jestem świadkiem, kiedy uczniom, mimo wielokrotnych powtórzeń, ciężko jest zrozumieć gramatykę języka niemieckiego. Na przepisanie słownictwa do danego tematu również tracimy zajęcia, bo czasami uczniom zajmuje to od 30 do 45 minut. Na zajęciach językowych nie powinno być tak, że teoria dominuje na zajęciach. Uczniowie muszą mieć możliwość przećwiczenia poznanych treści w praktyce.

Tradycyjny model nauczania opiera się na tym, że uczniowie przychodzą do klasy bez przygotowania, z samymi książkami. Po rozpakowaniu się, nauczyciel przedstawia temat zajęć, uczniowie przepisują notatkę do zeszytu, co czasami zajmuje im większą część zajęć. Potem chwila, albo i nie (w zależności od czasu), na wyjaśnienie niejasności i dzwoni dzwonek. W domu uczniowie pozostawieni sami sobie muszą popracować praktycznie: wykonać ćwiczenia, przećwiczyć dialog (tylko z kim?), wykonać zadania gramatyczne na podstawie teorii przedstawionej na lekcji (której być może nie zrozumieli do końca lub w ogóle). Może to skutkować niską samooceną, słabą oceną za dane zadanie czy podczas sprawdzianu, ponieważ nie zrozumieli tematu do końca. Może to nieść dalsze skutki: ucieczka z danego przedmiotu, niska motywacja do nauki, niezrozumienie dalszych tematów (w języku obcym kolejne tematy w podręczniku są ze sobą powiązane).

Metoda odwróconej lekcji jest uniwersalna, elastyczna i może zostać wykorzystana, po uprzednim dostosowaniu, na różnych lekcjach. To doskonały patent na zaangażowanie uczniów w proces uczenia się i podniesienie ich motywacji do nauki. W tym modelu nauczania nauczyciel przygotowuje materiały z wyprzedzeniem i daje uczniom. Może tutaj posłużyć się gotową listą słownictwa (fiszki, słowniczek obrazkowy, gry), prezentacją multimedialną, filmem czy różnymi ilustracjami. Uczeń w domu zapoznaje się materiałem wcześniej. Pracuje w swoim tempie, przyswaja materiał kiedy chce i jak chce. Na lekcję przychodzi wyposażony w wiedzę teoretyczną, a na zajęciach można wyjaśnić wątpliwości oraz przejść do zadań praktycznych.

Metoda lekcji odwróconej nie jest zarezerwowana tylko dla jednego typu zajęć. Jak już wspomniałam, jest to metoda elastyczna i można ją dostosować do każdego przedmiotu. Postanowiłam ją wykorzystać na zajęciach w klasie siódmej i ósmej ze względu na dużą ilość zagadnień gramatycznych (dla niektórych, którzy nie chodzili na język niemiecki, nowych).

Cele innowacji:

- uczeń sam decyduje w jakim czasie i ile się uczy (wdrażanie do samodzielnej nauki, wzięcie odpowiedzialności za swój proces edukacyjny)

- uczniowie pracują/przyswajają wiedzę w sposób, który im najbardziej odpowiada (reguła gramatyczna na piśmie, film gramatyczny, animacja, prezentacja, zdjęcie itp.)

- więcej czasu na działania praktyczne na zajęciach (teoria zostaje przyswojona w domu)

- najwięcej uczymy się wtedy, kiedy mamy okazję: działać, przeżywać, obserwować, współpracować, weryfikować pomysły i rozwiązania

- Lernen durch Lehren (uczenie przez nauczanie) – uczy się zarówno osoba, która nie miała notatek, jak i ten, kto przyszedł przygotowany (uczeń przygotowany musi wyjaśnić nieprzygotowanemu koledze swoimi słowami dane zagadnienia w taki sposób, aby kolega/koleżanka bez problemu potrafiła wykonać zadania na lekcji. Uczeń wyjaśniający musi dokonać selekcji informacji i wybrać te najbardziej istotne – w ten sposób rozwija umiejętności z zakresu krytycznego myślenia.

Opis innowacji: Innowacja „Gramatyka na odwrót” opiera się na założeniach odwróconej lekcji. Jeżeli uczniowie zaakceptują taką formę zajęć, będę chciała rozszerzyć je na naukę słownictwa. „Gramatyka na odwrót” będzie realizowana w klasach siódmych i ósmych szkoły podstawowej na języku niemieckim. Na zajęciach wykorzystujemy podręcznik wydawnictwa Nowej Ery „Das ist Deutsch! Kompakt.” Wydawnictwo przygotowało w swojej ofercie filmy gramatyczne oraz dodatkowe karty pracy związane z zagadnieniami gramatycznymi, które można wykorzystać właśnie w tej metodzie nauczania.

Zajęcia odwróconej lekcji chciałabym wykorzystać do następujących zagadnień gramatycznych w klasie 7-8:

- Odmiana czasownika regularnego

- Czasowniki rozdzielnie złożone

- Czasowniki zwrotne

- Użycie przeczenia KEIN/KEINE w mianowniku i bierniku

- Układanie pytań (szyk przestawny oraz słówka pytające)

- Szyk prosty zdania (układanie zdań oznajmujących)

- Zaimki dzierżawcze

- Czas przeszły złożony Perfekt

Dużo szybciej zostaną przygotowane materiały dla uczniów. Do tych materiałów zaliczą się: krótkie filmy udostępnione przez wydawnictwo, umieszczone na portalu www.youtube.pl, ilustracje (graficzne przedstawienie zagadnień gramatycznych), teoria przedstawiona w łatwych regułkach (rozpisana inaczej niż w podręczniku), prezentacja multimedialna. Z tymi materiałami uczniowie zapoznają się w domu. W szkole podczas zajęć wyjaśnimy różne wątpliwości, które być może uczniowie będą mieli i przejdziemy do ćwiczeń praktycznych.

Efekty innowacji:

- Indywidualizacja nauczania

- Zwiększone zaangażowanie uczniów

- Większa kontrola uczniów nad własnym procesem uczenia się

- Skuteczniejsze uczenie się

- Efektywne wykorzystanie czasu lekcji – ćwiczenie umiejętności wyższego rzędu, produkcję językową