Ponadnarodowa mobilność uczniów Szkoły Podstawowej nr 4 – podsumowanie projektu „Skąd pochodzę? Kim jestem? Dokąd zmierzam?”

W roku szkolnym 2022/2023 Szkoła Podstawowa nr 4 im. Konstytucji 3 Maja w Kostrzynie nad Odrą realizowała projekt „Skąd pochodzę? Kim jestem? Dokąd zmierzam?” współfinansowanego z Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach „Ponadnarodowej mobilności uczniów” oraz środków przekazanych przez organ prowadzący.

Dofinansowanie z UE wyniosło 85 711,00 zł a Miasto Kostrzyn nad Odrą dało do wykorzystania 32 000,00 zł . Celem projektu było poznanie dziedzictwa kulturowego, które jest uważane za ważny czynnik rozwoju społeczno-gospodarczego. Bardzo ważne jest, aby uczniowie pamiętali, że NIE MOŻNA BUDOWAĆ PRZYSZŁOŚCI BEZ PAMIĘCI HISTORYCZNEJ, a każdy z nas pozostawia po sobie jakiś ślad.

W ramach projektu piętnastu uczniów wzięło udział w obowiązkowych zajęciach przygotowawczych w wymiarze 30 godzin i wraz z trzema opiekunami odbyli mobilność w Rzymie. 

W kwietniu dwóch nauczycieli (opiekunów podczas mobilności) wzięło udział w wizycie przygotowawczej. Celem tej wizyty było przede wszystkim podpisanie umowy między szkołami partnerskimi (Szkoła Podstawowa nr 4 im. Konstytucji 3 Maja w Kostrzynie nad Odrą i Istituto Comprensivo Giovanni Cagliero) oraz zapoznanie się z panującymi w Rzymie warunkami zakwaterowania i wyżywienia. Podczas niej wstępnie zapoznano się z obiektami i miejscami, które uczniowie mieli odwiedzić, schematem komunikacji miejskiej.

Zajęcia przygotowawcze z języka obcego, zakresu kultury i historii Włoch i Polski oraz pedagogiki odbywały się w kwietniu i maju bieżącego roku. Uczestnicy mobilności wraz z nauczycielami prowadzącymi odbyli łącznie 30 godzin zajęć, które miały im pomóc w wykonywaniu zadań projektowych oraz w komunikacji za granicą. Uczniowie przygotowywali się sumiennie do ponadprogramowych zajęć i systematycznie na nie uczęszczali. Podczas spotkań byli aktywnie, angażowali się do planowania swojej podróży oraz uczyli się przydatnych zwrotów w języku angielskim i włoskim. Wirtualnie poprzez platformę poznali swoich włoskich kolegów i koleżanki, omówili wspólnie plan podróży, dokonali jego modyfikacji uwzględniając sugestie włoskich partnerów. Przygotowywali materiały na potrzebę realizacji zadań w Rzymie za pomocą nowych narzędzi, które poznawali w trakcie zajęć przygotowawczych. Dzięki tym spotkaniom uczniowie byli lepiej przygotowani do odbycia mobilności, choć trochę przełamali swoje opory przed komunikacją w języku angielskim, stworzyli wirtualny przewodnik po obiektach zaliczanych do dziedzictwa kulturowego i historycznego Polski oraz sięgnęli własnych korzeni rodzinnych. Po długich tygodniach i godzinach wytężonej pracy nadszedł długo wyczekiwany moment: wyjazd. 

Podróż rozpoczęła się z samego rana w Kostrzynie nad Odrą, skąd uczestnicy wyjechali do Berlina na lotnisko, gdzie samolotem udali się do Włoch. Podróż minęła szybko i przyjemnie. W Rzymie, korzystając z komunikacji miejskiej, uczniowie wraz z nauczycielami dotarli do hotelu. Po rozpakowaniu się goście z Polski udali się na pierwszy włoski obiad. Nasyceni poszli zwiedzać Bazylikę św. Jana na Lateranie. Jest to kościół katedralny papieża, który zwany jest arcybazyliką. Po spacerze ulicami Wiecznego Miasta wrócili do hotelu i udali się na spoczynek. 

Kolejny dzień we Włoszech przywitał naszych turystów deszczem. Po śniadaniu udali się na spotkanie z włoskimi partnerami i zwiedzili ich szkołę. Podczas rozmowy wywiązała się ciekawa dyskusja na temat polskiego i włoskiego systemu edukacji. Grupy zgodnie stwierdziły, że polski system szkolnictwa jest lepszy. Pierwszego dnia zajęć merytorycznych podczas rozmów uczniowie z pomocą nauczycieli opisywali różnice między życiem swoich najstarszych członków rodziny a nimi samymi. Był to czas na rozmowy o rodzinach uczestników mobilności, przodkach oraz tradycjach i obyczajach. Po zajęciach polska grupa udała się pod przewodnictwem włoskiej młodzieży na zwiedzanie Watykanu, który posiada niezwykle bogatą historię, unikalne arcydzieła architektury, sztuki. Jest to kolebka chrześcijaństwa.

Trzeciego dnia odbyła się lekcja żywej historii, podczas której uczestnicy na własnej skórze doświadczyli historii, religii, dziedzictwa kultury, odwiedzając Koloseum. Obiekt zrobił na grupie ogromne wrażenie. Forum Romanum to miejsce, które pokazuje bieg historii. Było niegdyś tętniącym życiem miejscem spotkań Rzymian. Na Piazza del Campidoglio znajdują się Muzea Kapitolińskie, Pałac Konserwatorów oraz kopia pomnika Marka Aureliusza. Wzór na placu został zaprojektowany przez Michała Anioła. Następnie uczestnicy ponadnarodowej mobilności wspięli się po 124 stopniach, aby zwiedzić Bazylikę Matki Bożej Ołtarza Niebiańskiego. U podnóża Kapitolu, na Placu Weneckim (Piazza Venezia), podziwiali pomnik Wiktora Emanuela II. Budynek Kapitolu nabrał dzisiejszego kształtu dopiero na początku XX wieku. Przy Fontannie di Trevi, żeby tradycji stało się zadość, uczestnicy lewą ręką przez prawe ramię rzucali monety na szczęście. Sama fontanna zachwyciła naszych zwiedzających. Widok ze Schodów Hiszpańskich, jak mówią biorący udział w przedsięwzięciu, był niesamowity, szkoda że nie wszyscy mieli siłę, aby wejść i go podziwiać.  Każdego dnia podczas zajęć i spędzania czasu wolnego zacieśniali więzi z rzymskimpai rtnerami projektowymi i rozmawiali o dziedzictwie kulturowym naszego kraju. Szlifowali angielski podczas codziennych czynności: kupowali bilety, rozmawiali z włoskimi partnerami czy zamawiali jedzenie.

W środę, 7 czerwca, od rana upał nie odpuszczał. W ciągu dnia każda możliwość postoju w cieniu przynosiła ogromną ulgę. Dzień zaczął się wycieczką do Ostia Antica, jednego ze starszych miast w Europie. Dzisiaj to już ruiny, które dały początek wielu kulturom. Jest to miejsce, które należy do dziedzictwa kulturowego i należy do każdego Europejczyka. Widok tak rozległych ruin wzbudził w uczestnikach zachwyt.Uczniowie z SP4 wysłuchali wielu historii o tradycjach i zwyczajach oraz ich pochodzeniu. Okazuje się, że mimo różnic między naszymi krajami, wiele z naszych tradycji czy zwyczajów czerpie z jednego źródła. Nauczyli się, że mimo tych wielu różnic, jeszcze więcej nas łączy i nie jesteśmy aż tacy inni jakby się mogło wydawać. Wśród usłyszanych historii mogli również usłyszeć o mitologii rzymskiej. Ponad to podziwiali piękną mozaikę przedstawiającą Neptuna, jego żonę oraz różne stworzenia morskie, zapoznali się z ich historią. W czasie rozmów starali się dowiedzieć, co to znaczy być Polką/Polakiem, Włoszką/Włochem czy Europejczykiem. Pogoda była idealna na plażowanie, dlatego grupy z chęcią i ulgą zamoczyły nogi w morzu.

8 czerwca delegacja z SP4 zwiedziła Willę Borghese, która znajduje się w jednym z  najpopularniejszych parków w Rzymie. Otacza ją mnóstwo zieleni, śpiewu ptaków i fontann. Cudowne miejsce na odpoczynek i schronienie w cieniu w słoneczny dzień. Grupy biorące udział w mobilności były tam świadkami świętowania zbliżającego się końca roku szkolnego. Na krańcu parku znajduje się  Taras Panoramiczny, z którego rozpościera się cudowny widok na panoramę miasta. W trakcie pobytu w parku zaśpiewali wspólnie z ulicznym grajkiem „Bella Ciao”. Wśród parkowych alejek znaleźli ścieżki nazwane na cześć polskich poetów: Adama Mickiewicza i Henryka Sienkiewicza. W tym pięknym miejscu udało się zrealizować część zaplanowanych zadań projektowych: rozmowy o przeszłości i przyszłości. Jak było kiedyś? Jacy będą za 10 lat? Czy coś się zmieni dla przyszłych pokoleń? Po burzliwej dyskusji doszli wspólnie do wniosku, że każde kolejne pokolenie żyje w „nowym świecie” – kreowanym przez nie same i czasami sobie przypominają o tym, co było kiedyś. Ważna jest pamięć o przeszłości, aby móc budować przyszłość. Z Tarasu podążyli znanymi już im Schodami Hiszpańskimi i udali się na zwiedzanie Panteonu. Byli bardzo zdziwieni, gdy zobaczyli, że budynek ma niekompletny dach, nie ma okien, ma tylko drzwi. Mimo to w budynku jest wystarczająco jasno.  Udało się wykonać zadanie od pani Joanny Tarabuły i uczniowie znaleźli żółtą kawiarnię z charakterystycznym porożem jelenia. Po przejściu na Piazza Navona podziwiali Fontannę Czterech Rzek, zwiedzili Zamek Świętego Anioła. Podczas pobytu we Włoszech dowiedzieli się, że mimo ponad tysiąca kilometrów różnicy, łączą nas wspólne korzenie, te same początki tradycji i zwyczajów. Dzielimy nasze wspólne dziedzictwo kulturowe. 

W przeddzień wyjazdu ze słonecznych Włoch uczestnicy mobilności zeszli do podziemi tego miasta i odwiedzili rzymskie katakumby. Gdzie indziej można szukać śladów przeszłości? Wrócić do źródeł? Katakumby to dla jednych martwe kamienie i kości, dla innych ważne ruiny. Jeszcze inni widzą w nich swoje dziedzictwo. Można rzec, że Rzym jest pięknym miastem: na powierzchni ma wiele dzieł sztuki i architektury, ale w swoich podziemiach skrywa wyjątkowe cuda. Katakumby w Rzymie ciągną się przez ok. 150 km. To właśnie te cuda zostały wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO. W katakumbach grupa podziwiała kopię posągu św. Cecylii, której dłonie w chwili śmierci ułożyły się w gest przypominający o Trójcy Świętej. Widzieli freski na ścianach katakumb. Po wyjściu na powierzchnię nikt nie spodziewał się widoku rozpościerającego się w rzymskiej dziurce od klucza. Owa słynna dziurka od klucza znajduje się w wielkiej zielonej bramie willi Zakonu Rycerzy Maltańskich na placu Kawalerów Maltańskich. Przez dziurkę w bramie widać ogród, Bazylikę św. Piotra. W trakcie spaceru po mieście zwiedzali Ogród Pomarańczy z tarasem widokowym oraz przeszli koło Ust Prawdy. Przystanęli na chwilę pod Koloseum. Ostatni raz przeszli się ścieżkami, którymi kiedyś chodzili inni ludzie, w innych czasach. Ostatni raz szli śladami historii, źródeł kultury i dziedzictwa w Wiecznym Mieście.

Rzym przywitał i pożegnał naszych uczestników słońcem. Szkoda, że podróż dobiegła końca. Czy była tego warta? Na to pytanie mogą odpowiedzieć tylko uczestnicy projektu „Skąd pochodzę” Kim jestem? Dokąd zmierzam?”. A według nich – była. Poznali wspaniałych ludzi, otwartych i chcących dowiedzieć się więcej na temat Polski. Współpraca układała się bardzo dobrze. Podczas realizacji zadań projektowych we Włoszech spędzili mnóstwo godzin na rozmowach, dyskusjach i opowieściach ze swojego życia. Poznawali się, otwierali przed sobą i akceptowali każdego takim, jakim jest. Przez siedem dni przebywali w mieście pełnym historii, będącym dziedzictwem kulturowym. Poznawali jego najcenniejsze zakamarki, zajrzeli za kotarę historii oraz podziwiali arcydzieła architektoniczne. Z każdą nową informacją, z każdym nowym miejscem byli coraz bardziej przekonani, że wszyscy są powiązani, mają wspólne początki. Grupy doszły wspólnie do zdania: każdy z nas zostawia ślad – ślad dla przyszłych pokoleń. Szkoła Podstawowa nr 4 im Konstytucji 3 Maja w Kostrzynie nad Odrą jest bardzo wdzięczna szkole partnerskiej Istituto Comprensivo Giovanni Cagliero za ugoszczenie oraz oprowadzenie po swoim mieście. Liczymy, że nasi nowi przyjaciele też kiedyś przyjadą  do Polski i pójdą naszymi śladami historii i polskiego dziedzictwa.

Po powrocie do Polski uczestnicy mobilności wzięli udział w Dniu Włoskim. W trakcie dwudniowych warsztatów kulinarnych i językowych podsumowywali wiedzę i umiejętności nabyte podczas wyjazdu do Rzymu. Podczas zajęć dzieli się swoimi spostrzeżeniami i obserwacjami podczas podróży. Z chęcią włączali się do opowiadania o rezultatach projektowych: czego się nauczycieli, co było dla nich nowe, o nowych kolegach i koleżankach z Włoch. Miłym wspomnieniom nie było końca. A jak to bywa przy słodkościach (które sami przyrządzali, w stylu włoskim) rozmawia się najlepiej.

Tydzień czasu to krótki okres, a tydzień we Włoszech był wypełniony atrakcjami i zajęciami po same brzegi. Efektem tych działań było poszerzenie horyzontów poznawczych pod względem kulturowym i historycznym, rozwinięcie posługiwanie się językiem angielskim, z którego korzystali podczas komunikacji, podczas posiłków, zakupów czy zwiedzania miasta. Język angielski był podstawą poruszania się po mieście i zrozumienia przekazywania treści przez włoską grupę. Wzmocnili wiarę w siebie i swoje umiejętności. Niektórzy przełamali barierę językową, zwiększyli swoją biegłość w mowie i piśmie. Uczniowie poznali na żywo historię, kulturę i życie codzienne w Rzymie – a towarzyszyło temu zwiększenie świadomości na temat własnego regionu, o którym polska młodzież z chęcią i dumą opowiadała włoskim kolegom i koleżankom. Oprócz praktycznych umiejętności uczniowie podwyższyli bądź rozwinęli swoje kompetencje cyfrowe, społeczne, osobiste, kulturowe. Rozwinęli swoją przedsiębiorczość – planując wydatki oraz harmonogram zwiedzania, kreatywność, współpracowali w grupie: wspólnie rozwiązywali problemy, wspierali się w przypadku tęsknoty za domem czy złego samopoczucia. Wszystko to odbywało się w atmosferze otwartości, życzliwości i tolerancji.

Tydzień we Włoszech był pełen atrakcji. Sprawił, że młodzież stała się bardziej dojrzalsza i otwarta na innych, otwarta na świat. Wspomnienia zostaną z uczestnikami mobilności do Rzymu na długo, a doświadczenie, które nabyli podczas wyjazdu jest bezcenne, ponieważ bardzo często musieli przekraczać granicę swojej strefy komfortu. Intensywna praca przed wyjazdem przyniosła mnóstwo korzyści, a sama mobilność przebiegała bez problemów.